Het was geheel onopzettelijk, boeken komen als het ware op mij af, en dan lees ik ze wel of niet uit, maar nu viel het me plots op, bij het maken van een lijstje van gelezen boeken die ik zou willen bespreken in deze blog, dat ik de voorbije tijd, lockdown incluis, vooral vrouwelijke auteurs aan het lezen ben geweest. En ze waren steengoed, werkelijk, dat heeft deugd gedaan.
Ziehier het lijstje: en ze staan eigenlijk 1 voor 1 op nummer 1:
“Matrix” van Lauren Groff.
Een curieus en bijzonder boek. Een niet evidente setting: een vervallen klooster in het Engeland van de 12 de eeuw. Marie, opgegroeid aan het Franse hof, te groot en te lelijk bevonden voor het huwelijk, wordt weggestuurd om prior te worden. Ze treft een klooster in verval, hongersnood, ziekte, niks dan miserie, maar neemt algauw het heft in handen. Op een nogal onconventionele manier bouwt ze een soort womens only imperium uit. Marie is de onverschrokken heldin, ze heeft visie en doorzettingsvermogen. Er komen visioenen aan te pas en liefde en poëzie. De figuur van Marie is losjes gebaseerd op “Marie de France” die de eerste Franse poëzie zou geschreven hebben en priores was van een klooster in Engeland, er is niet veel over haar bekend. Maar meer nog dan het verhaal zelf is er de schrijfstijl van Groff, alsof je een melodie hoort en moet luisteren, gevangen genomen wordt. Indien ik haar stijl zou moeten vergelijken met een muziekstijl, zou het jazz zijn en niet van die gezapige schommelige muziek, wel harmonieus maar met af een toe iets scherps, een trompet, of een gierende saxofoon, die er voor de rest naadloos bij hoort.
2. Handleiding voor poetsvrouwen van Lucia Berlin.
De Amerikaanse (1936-2004) schreef verhalen maar werd pas in 2015 wereldwijd ontdekt met deze bundel. En wat een ontdekking! Dat ze zelf baantjes heeft gehad in de sector is wel duidelijk. En hoe relaxed ze daarover schrijft, alsof het niks is! De foto op de achterflap toont haar in alle relaxt-zijn, schitterend, met sigaret, helemaal zichzelf.
3.Nog een herontdekking: Carson McCullers.
Schreef op haar 23ste het boek van haar leven: “Het hart is een eenzame jager” Een meesterlijke beschreven beeld van de armoede in het zuiden van Amerika van de jaren 30.
4.Agustina Bazterrica uit Argentinie schetst met "schitterend lichaam" een beeld van de toekomst waarin de prangende mondiale problemen gruwelijk maar o zo geloofwaardig worden opgelost… Het einde zag ik echt niet afkomen. Echt niet.
5. de eerste zin van ‘een sleepnet in de Marianentrog’ van Ida Lødemel Tvedt luidt: “Kind zijn geweest is zoiets als dronken zijn geweest op een feest waar de anderen nuchter waren” In wat de uitgever een ‘literair essay noemt...komen de meest diverse onderwerpen aan bod, van Alt-right – filosofen -autisme – politiek – literatuur , tot ‘de opgang van het autobiografische essay” in een zeer heldere ontluisterende stijl, rechttoe, rechtaan,… Onthutsend portret van deze tijd.
6. Hanna Bervoets heeft me omver geblazen met “een modern verlangen”.14 dystopische, bevreemdende verhalen die evenwel zeer werkelijk en alledaags aandoen.
7. Fleur Jaeggy schreef “de gelukzalige jaren van tucht” , verscheen al eens in 1989 en is dus ook een her-ontdekking. Intens, zeer intens.
8. Piranesi van Susanna Clarke, wat een wonderbaarlijk mooi boek. En op het eind, als alle stukjes in elkaar vallen, wil je opnieuw beginnen.
9. Ann Heberlein waagde zich aan een biografie over Hannah Arendt en dat deed ze met verve.
10. Kallocaine van Karine Boye is een boek uit 1940. Yep, een herontdekking!
Boye schrijft niet over deze tijd, maar veel uit Kallocaïne is wel toepasbaar op deze tijd. De verleiding is groot om in toevalligheden te denken. Maar het is wel degelijk een kwaliteit van Kallocaïne en van de schrijfkunst van Karin Boye. Iedereen kan een nachtmerrie verzinnen. Maar een mogelijke nachtmerrie is nog iets anders. De schrijfster van Kallocaïne had goed gekeken naar de spoken van haar tijd; spoken die klaarblijkelijk zo onuitroeibaar zijn dat ze ook in andere tijden – in een andere gedaante - weer op konden duiken. Ze maakte er een goed geschreven roman van, de tijd kwam en gaf er iets aan dat het nog huiveringwekkender maakte. Een boek dat mooi is, maar ook ongemakkelijk maakt. Dat is het boek, en dat is de tijd.
Tim Donker op zijn schitterende blog allesoverboekenenschrijvers.nl en daarmee is alles gezegd, behalve nog dit: ik ben er gewoonweg van overtuigd dat Orwell Kallocaine gelezen heeft. Toen, jeweetwel, in die tijd.
Het lijstje gaat nog verder:
Juli Zeh. Haar nieuwste boek “speeltijd” deed me al haar ander werk herlezen.
Olga Tokarczuk, winnares nobelprijs 2019
Marjan Slob met “De lege hemel”. Over eenzaamheid.
Yoko Ogawa, Hannelore Bedert, Rebecca Solnit, Chris Van Camp, Marlen Haushofer (“de wand” is terug uitgegeven!),Doireann Ní Ghríofa….
Alle besproken boeken zijn op dit moment nog nieuw te bestellen (liefst bij Serendiep) en met wat geluk ook tweedehands te vinden (bij Serendiep uiteraard!)
Reactie schrijven